چه دانشهایی داریم که حاکی از نگاه به آینده از طریق آسمان باشند؟ اینکه خدا فرموده نگاه به آینده از طریق آسمان، یعنی این موضوع راهش باز است. از طریق آسمان باز است وقتی میفرماید «أَ فَلَمْ يَرَوْا»، یعنی راهش باز است؛ بیایید ببینید. این یک نوع «دعوت» است. وقتی خدا میفرماید ببینید، یعنی مطلب گذاشته است. وقتی میفرماید ببینید یعنی صحنه کامل است که گفته میشود ببینید؛ وگرنه خداوند میتوانست بفرماید که من از پیش رو دو نکته برای شما گذاشتهام؛ به آن دو نکته دقت کنید. اما وقتی واژة دیدن، واژه «يَرَوا» گفته میشود، بار معنایی خودش را دارد: یعنی در آسمان صحنة حاکی از آینده وجود دارد و از آسمان به سمت زمین میآید. الان هست؛ در آسمان هست. همه چیزش هم کامل است؛ قابل دیدن است و به زودی به زمین نازل میشود.
کدام آینده در آیه ۹ سوره سبأ مد نظر است؟
در ادامة آیه واژههایی که خداوند مطرح میکند، حاکی از آیندة نزدیک است؛ حتی به خصوص آخرالزمان. در این آیه بحث خسف در زمین و بحث قذف از آسمان مطرح است. قذف از آسمان یعنی تکههای بزرگ سنگ، از آسمان ببارد. چند آیه در قرآن حاکی از قذف از آسمان داریم. طبق آیه ۹ سوره سبأ، مقولات و چیزهایی که خدا دارد مطرح میکند، مربوط به آخرالزمان است و شما باید از طریق آسمان آینده را ببینید.
پس مقولات زیادی وجود دارد در آسمان، که اینها هم کاملا به موضوع آینده ربط دارد و هم کاملا منظم است. چیزهایی که در آینده هست، بسیار منظم است. یک مشت مقولة در هم و بر هم نیست. انگار که خود آینده در آسمان است. زمانش که برسد فرود میآید. چون در آسمان میتوانید جلوتر را ببینید. این ماجرا سیر فرود دارد؛ زمان فرود دارد. فقط در این صورت است که میشود گفت از طریق آسمان به آینده نگاه کنید؛ بهخصوص آیندهای که در قرآن میفرماید. وقتی قرآن میفرماید از طریق آسمان و زمین به آینده نگاه کنید، مصادیقی معرفی میکند که چند مورد از آنها در آخرالزمان است. یعنی تاکید خدا بر آخرالزمان است. یعنی تمام گذشته و گذشتهها مقدمه است. دیدن آینده تمرین است؛ کل دیدن گذشته و آیندهها تمرین است، تا در آخرالزمان انسان بتواند درست برداشت کند. آخرالزمان طبق این آیه، همین حالا به طور کامل در آسمان هست؛ البته در قالب برزخ و در قالب امور. همانها به صورت صحنهها و مقوله های آخرالزمان نازل میشود. پس نباید صبر کرد، تا وقتی آینده واقع شد متوجه آن شویم؛ بلکه میشود پیشاپیش آن را مطالعه کرد و این یکی از دلایلی است که ما باید به خاطرش به آسمان توجه کنیم.
یکی دیگر از راههای نگاه به آینده از طریق آسمان رفتاری است که ابراهیم (ع) داشت. ابراهیم (ع) از طریق علم نجوم در ستاره ها نگاه کرد و از طریق ستارهها آینده را متوجه شد؛ دقیق هم متوجه شد: «فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ[۲]». این دعوت خداست. این ترغیب خداست. چقدر ما دنبال کردهایم؟
یکی از دیگر از طرق نگاه به آینده از طریق آسمان، رفتاری است که عیسی (ع) انجام میدهد. دو هزار سال پیش عیسی (ع) به آسمان و در صحنة قرآن کریم رفتند؛ تا با مس قرآن با وقایع پیش رو آشنا شوند. تا حدی آشنا شوند که وقتی تشریف میآورند، خدا میفرماید «و إنه لعلم للساعة»؛ ایشان معلومات دقیق نسبت به آینده هستند. البته این یک معنای ضعیف و یک درجه پایین از معنا برای این جمله است. یک درجة بالاتر این است که بسیاری از مقولات آینده را ایشان اعمال میکنند.
در آیه 9 سوره سبا خداوند دو گروه را از هم جدا میکند. کفار و عباد منیب. عذابهای آخرالزمان برای کفار عذاب است و برای عباد منیب آیه هستند. یعنی برای آنها عذاب نیست. چه چیزی باید به افراد نشان داده شود که در آن مشخص باشد که عذاب به کفار میرسد. به عنوان مثال اگر شهاب سنگی به سمت زمین بیاید و مثلا آنچه برای دایناسورها اتفاق افتاد روی دهد. این نمیتواند مصداق این آیه باشد چون عذاب برای همه است. عذاب باید به به واسطه اعمال کفار به آنها برسد. و این باید مشاهده شود. در سوره نحل خداوند زمانی که از خسف صحبت میکند میفرماید :”فَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّـهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ ﴿٤٥﴾” یعنی به واسطه اعمال کفار برای آنها عذاب میآید. ارتباط عذاب به اعمال کفار باید روشن باشد. خداوند در آیه 9 سوره سبا میفرماید “اولم یروا الی …” یعنی باید به جای خاصی نگاه کنند. شاید منظور این است که پیش چشمشان نیست باید نوع خاصی و در مسیری خاص نگاه کنند. شاید این نوع نگاه زحمت داشته باشد. اگر به قول علامه (ره) این “ما بین ایدیهم و ما خلفهم” را به معنای آن چیزی که آنها را احاطه کرده است هم در نظر بگیریم، منظور عذابهایی است که به واسطه اعمالشان آنها را احاطه کرده ولی هنوز به عالم مادی کشیده نشده چون هنوز یک هشدار است. جنس این عذابها از جنس اعمال کفار است. از جنس برزخ.
کفار هم میتونن ببینن آینده رو ولی چیزی که مطرح میشه اینه که خدا به سبب اعمالی که دارند اجازه نمیده که اونها ببینند و این ندیدن خودش برای اونها حکم عذاب رو داره چون نمیتونن آینده رو ببینن و به همین سبب نمیتونن اون رو به نفع خودشون اصلاح و یا تغییر بدن.
بالاخره میتونن ببینن یا نه؟
شما برای پاسخ به این موضوع باید وارد شوید.