پاسخ به: تدبر روش اصلی پرداختن به بحث آسمانها و زمین در قرآن

[سید پیمان شریعت پناهی]

خداوند در آیه 82 سوره نساء میفرماید :”أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّـهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا ﴿٨٢﴾” این آیه نشان می‌دهد که روش تدبر در قرآن روشی است که در آن باید تمامی آیات مرتبط با یک موضوع را در جاهای مختلف قرآن مدنظر قرار داد و نسبت آنها را با هم به منزله مجموعه‌ای مرتبط مطالعه نمود به نحوی که اگر اختلافی در آنها باشد به سرعت مشخص شود. تدبر به معنای دبر چینی یعنی یافتن دنباله‌ای از آیات است (یکی پس از دیگری). ممکن است این دنباله مراحل یک سیر باشد و یا دنباله‌ای زمانی و یا شأنی و یا ….. خداوند در آیات 4 و 5 سوره سجده می‌فرماید: “اللَّـهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۖ مَا لَكُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا شَفِيعٍ ۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ ﴿٤﴾ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ ﴿٥﴾” یعنی خداوند از عرش عوالم پایین‌تر را به وسیله امور مدیریت مینماید. بدین منظور امور سیری از در آسمان از عرش تا زمین طی می‌کنند و خداوند مراحل مختلف این سیر را دبر چینی می‌نماید یعنی هر مرحله بعد از مرحله بعد تغییری در امور ایجاد میکند تا به زمین برسند.