أَ وَ لَمْ يَنْظُرُوا في مَلَكُوتِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ وَ أَنْ عَسى أَنْ يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ فَبِأَيِّ حَديثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ (أعراف: ۱۸۵)
آیا فکر و نظر در ملکوت آسمانها و زمین و در هر چه خدا آفریده نکردند و در این که اجل و مرگ آنها بسا باشد که به آنان بسیار نزدیک شده باشد؟ پس به چه حدیثی بعد از این (کتاب مبارک آسمانی) ایمان خواهند آورد؟
خلاصه:
تمام مخلوقاتی که در آسمانها و زمین هستند بی دلیل خلق نشدهاند و دلیل بر وجود خداوند و یگانگی او هستند.
متن تفسیر:
«أَ وَ لَمْ یَنْظُرُوا فِی مَلَكُوتِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَیْءٍ»:
بدیهی است كه تمام موجودات، دلیل وجود حق و یگانگی او هستند.
«وَ أَنْ عَسی أَنْ یَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ»:
آیا فكر نمیكنند كه شاید مرگ آنها نزدیك شده است، تا قدری بخود آیند و احتیاط كنند و آخرت را فدای فخر و شرف و عزت دنیا نكنند؟
«فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ»:
پس از قرآن كه دلالت آن واضح است، به چه كتابی ایمان میآورند؟ این همان كتاب معجزی است كه نتوانستند یك سوره مثل آن بیاورند. اینكه میگوید: حدیث، بخاطر این است كه قدیم نیست.[۱]
[۱] ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، جلد ۱۰، صفحه ۱۲۵ و ۱۲۶