أَ فَلَمْ يَرَوْا إِلي ما بَيْنَ أَيْديهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ مِنَ السَّماءِ وَ اْلأَرْضِ إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ اْلأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ کِسَفًا مِنَ السَّماءِ إِنَّ في ذلِکَ َلآيَةً لِکُلِّ عَبْدٍ مُنيبٍ (سبأ: ۹)
آيا به آنچه – از آسمان و زمين – در دسترسشان و پشت سرشان است ننگريسته‌اند؟ اگر بخواهيم آنان را در زمين فرو مى‌بريم، يا پاره‌سنگهايى از آسمان بر سرشان مى‌افكنيم. قطعاً در اين [تهديد] براى هر بنده توبه‌كارى عبرت است.
خلاصه:
خداوند درون آسمانها و زمین را پر از آیات قرار داده تا هرکسی به هرطرف که نگاه کند آیات را ببیند و با تفکر در آنها به قدرت خداوند و به علم و وحدانیت خداوند پی ببرد. با وجود این آیات متعدد، خداوند می‌فرماید به روز قیامت، روزی که همه‌تان محشور می‌شوید ایمان بیاورید. خداوند به توجه کردن ما به آیات غیور است و نسبت به کسانی که به آیات کفر می‌ورزند شدیداً واکنش نشان می‌دهد و هر کسی هم که بخواهد به سوی خداوند بازگردد آیات موجود در آسمانها و زمین او را کافی است.
بعضی‌ها گفته‌اند: آیا تدبّر و تفكّر در آسمان كه چگونه بدون ستونی كه دیده می‌شود برپاست و در زمین كه چطور گسترده شده و در فضا در گردش است نمی‌كنند تا استدلال بر قدرت خدای تعالی كنند سپس یاد نمود خدای سبحان قدرت خود را بر هلاك و اعدام آنان. اگر می‌خواستیم ایشان را به زمین فرو می‌بردیم یا ساقط می‌كردیم .یعنی به درستی كه در آنچه كه می‌بینید از آسمان و زمین هر آینه دلالتی است بر قدرت خدای تعالی بر بعث و روز قیامت بر آنچه كه می‌خواهد از زلزله و فرو بردن ایشان را به زمین. برای هر بنده‌ای كه بازگشت بسوی خدا نموده و رجوع به طاعت و پیروی او نماید، آیا این گروه بر نمی‌گردند از تكذیب به آیات خدا و انكار قدرت او بر روز قیامت.
متن تفسیر:
«أَ فَلَمْ یَرَوْا»:
یعنی آیا پس نظر نكردند این كفّار.
«إِلی ما بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ»:
به آنچه در پیش روی آنان و پشت سرشان از آسمان و زمین كه چگونه احاطه بر آنها نموده، و این چنانست كه انسان هر طرف نگاه كند آسمان و زمین را از پیش روی و پشت سر و از سمت راست و طرف چپ خود می‌بیند، پس نمی‌تواند از آنها بیرون رود و بعضی گفته‌اند: یعنی آیا تدبّر و تفكّر در آسمان كه چگونه بدون ستونی كه دیده شود برپاست و در زمین كه چطور گسترده شده و در فضا در گردش است، نمی‌كنند تا استدلال بر قدرت خدای تعالی كنند سپس یاد نمود خدای سبحان قدرت خود را بر هلاك و اعدام آنان.
«إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ»:
اگر می‌خواستیم ایشان را بزمین فرو می‌بردیم چنانچه قارون را با موجودیش از گنجها و غیره فرو بردیم.
«أَوْ نُسْقِطْ عَلَیْهِمْ كِسَفاً مِنَ السَّماءِ»:
یا ساقط می‌كردیم و می‌انداختیم قطعه و پاره‌ای از سنگهای كرات سماوی را تا ایشان را پوشانیده و هلاك نماید.
«إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیَةً»:
یعنی به درستی كه در آنچه كه می‌بینید از آسمان و زمین هر آینه دلالتی است بر قدرت خدای تعالی بر بعث و روز قیامت بر آنچه كه می‌خواهد از زلزله و فرو بردن ایشان را به زمین.
«لِكُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ»:
برای هر بنده‌ای كه بازگشت به سوی خدا نموده و رجوع بطاعت و پیروی او نماید، آیا این گروه برنمی‌گردند از تكذیب به آیات خدا و انكار قدرت او بر روز قیامت.[۱]
[۱] ترجمه مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، جلد ۲۰، صفحات ۲۱۴ و ۲۱۵