أَ فَلَمْ يَرَوْا إِلي ما بَيْنَ أَيْديهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ مِنَ السَّماءِ وَ اْلأَرْضِ إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ اْلأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ کِسَفًا مِنَ السَّماءِ إِنَّ في ذلِکَ َلآيَةً لِکُلِّ عَبْدٍ مُنيبٍ (سبأ: ۹)
آيا به آنچه – از آسمان و زمين – در دسترسشان و پشت سرشان است ننگريستهاند؟ اگر بخواهيم آنان را در زمين فرو مىبريم، يا پارهسنگهايى از آسمان بر سرشان مىافكنيم. قطعاً در اين [تهديد] براى هر بنده توبهكارى عبرت است.
خلاصه:
آسمان و زمین کفار را احاطه کرده و راه گریزی ندارند.
متن تفسیر:
اين آيه كفار را اندرز مىدهد، و تهديد مىكند، و اين عملشان را كه آيات خدا را تكذيب كرده، و رسول خدا (ص) را استهزا كردند، جرمى بسيار بزرگ دانسته، و ايشان را نسبت به ارتكاب آن جرى و جسور مىخواند.
پس مراد از جمله “ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ …” اين است كه بفرمايد: آسمان و زمين ايشان را از جلو و عقب احاطه كرده، هر جا كه نظر كنند آسمانى مىبينند، كه بر سرشان سايه افكنده، و زمينى كه روى آن هستند، نه از طرف بالا مىتوانند بگريزند، و نه از طرف پايين.
“إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ كِسَفاً مِنَ السَّماءِ” – يعنى آسمان و زمينى كه از بالا و پايين ايشان را احاطه كرده، با تدبير ما مىگردند، و اداره مىشوند، و منقاد و مسخر ما هستند، اگر ما بخواهيم زمين دهن باز كرده، ايشان را در خود فرو مىبرد، و همه آنان را بدين وسيله هلاك مىكنيم، و يا آنكه قطعهاى از آسمان را بر سرشان مىكوبيم، و نابودشان مىسازيم. پس چرا از اين حرفها دست بر نمىدارند؟[۱]
[۱] ترجمه تفسیر المیزان جلد ۱۶، صفحه ۵۴۱